Góra Hugona

Góra Hugona jest najwyższym wzniesieniem miasta. Przebiega tu granica między Świętochłowicami, Rudą Śląską oraz Chorzowem. W 1803r. obszar ten pokrywały całości lasy. Jednak postępujący rozwój przemysłu spowodował, że od 1883r. teren ten został silnie zdegradowany. Szczególne znaczenie dla bytu wielu gatunków roślin i zwierząt miały zmiany spowodowane szkodami górniczymi. Zanik źródeł, bajorek oraz strumieni spowodował stopniowe wymarcie licznych gatunków we florze i faunie wodnej. Jednak w miarę upływu czasu w miejsce naturalnych mokradeł wskutek działalności ludzkiej pojawiły się zbiorniki wodne i mokradła pochodzenia przemysłowego, do których wyniku procesów wtórnosukcesyjnych powracają rośliny i zwierzęta, tworząc względnie zrównoważone ekosystemy. Te miejsca ze względu na wysoką wartość przyrodniczą są godne objęcia ochroną prawną.

Na Wzgórzu Hugona jest kilka hałd o różnej powierzchni. Największa z nich zajmuje obszar 15 ha. Jest ona porośnięta trawami i krzewami. Pozostałe zwałowiska zostały całkowicie porośnięte lasem mieszanym. Z innych form antropogenicznych można odnaleźć we wschodniej części Wzgórza Hugona kamieniołomy porośnięte lasem mieszanym oraz krzewami. Posiadają one istotne walory przyrodnicze.
Szata roślinna na omawianym terenie należy do najlepiej wykształconych i zróżnicowanych w Świętochłowicach. Choć jest prawie w całości pochodzenia antropogenicznego, posiada dużą wartość przyrodniczą i spełnia ważną rolę biocenotyczną. Jest siedliskiem licznych gatunków roślin, grzybów i zwierząt w tym także gatunków podlegających ochronie. Wpływa w znacznym stopniu na poprawę warunków mikroklimatycznych i zdrowotnych mieszkańców sąsiadujących osiedli, a także poprawia walory krajobrazowe tej części miasta. Odnotowano tu ok. 110 gatunków roślin naczyniowych, wśród których można odnaleźć dwa gatunki objęte ścisłą ochroną (kruszczyk szerokolistny i bluszcz pospolity) oraz gatunki częściowo chronione (kalina koralowa, konwalia majowa, kruszyna pospolita).
Prawie w całości Górę Hugona porastają zbiorowiska leśne, gdzie leśne gatunki roślin stanowią około 50% ogólnej liczby flory. W wyniku szczegółowej analizy flory uznano, że na znacznej powierzchni omawianego obszaru występuje słabo wykształcona postać grądu subkontynentalnego, a także na mniej żyznym siedlisku występują fitocenozy w postaci bardzo słabo wykształconego kontynentalnego boru mieszanego. Bujnie rozwija się tu podszyt, którego zwarcie wynosi ok. 60-70%.

Ze względu na faunę występującą na Wzgórzu Hugona wyróżniono kilka ekosystemów:

Ekosystem lasu

Najliczniejszą gromadą kręgowców w lesie są ptaki, zakładające gniazda w różnych jego piętrach. I tak spotykamy tu min. kruka, gołębia grzywacza, jastrzębia, sójkę, kosa, paszkota, kowalika, dzięcioła dużego, dzięciołka i wiele innych. Spotykane są tu również drobne ssaki owadożerne jak ryjówka aksamitna, kret i jeż.

Wody powierzchniowe

W obrębie Góry Hugona brak rzek i potoków. Można natomiast odnaleźć liczne oczka wodne, które są miejscami bytowania i rozrodu płazów (żaba trawna, żaba moczarowa, traszki: zwyczajna, grzebieniasta, ropucha szara, ropucha zielona, żaba jeziorowa, kumak nizinny, ropucha paskówka, rzekotka drzewna i inne) drapieżników (zaskroniec zwyczajny) czy ptaków (czapla siwa, bocian biały). Odnotowano również występowanie licznych bezkręgowców (ważka płaskobrzucha, nartnik, pływak żółtobrzeżek i inne). Z ssaków na uwagę zasługuje występowanie wydry. Wśród ryb stwierdzono karasia, lina, okonia, płoć, ukleję. W otoczeniu omawianego terenu znajduje się silnie zanieczyszczony związkami fenolowymi staw „Kalina”, na którym jednak mimo znacznego skażenia odnotowano występowanie takich ptaków jak: perkoz dwuczuby, łyski, kaczki czy płazów (żaba jeziorowa, żaba wodna).

Trzcinowiska

U podnóży Góry Hugona, w dolince znajduje się trzcinowisko – podmokły zalewany teren, tworzący dość duży stawek o powierzchni lustra wodnego ok. 200 m². Jest to miejsce gniazdowania ptactwa wodno- błotnego, trzciniaka, kaczek, łysek, rozrodu płazów, pobytu zaskrońca zwyczajnego, a w suchych miejscach, okresowego schronienia zajęcy i saren.

Agrocenozy

Znajduje się tu niewielka powierzchnia gruntów ornych. Związane są z nią pokarmowo sarny i zające, bażanty, krety, ryjówki, kuropatwy, skowronki a także szkodniki pól jak np. mysz domowa czy nornica. Otwarta przestrzeń pól przyciąga jastrzębie, myszołowy, pustułki. W pobliżu zabudowań gospodarskich w olbrzymich wypróchniałych wierzbach widywana bywa sowa puszczyk.

Ogródki działkowe

Są dogodnym miejscem bytowania nietoperzy, jeży, ptaków śpiewających, sów, a także kretów, wiewiórek, kun domowych czy też szkodników upraw.

Budynki przemysłowe

Kominy przemysłowe zakładów, wieże wyciągowe, szyby wentylacyjne, zabudowania są miejscem bytu kawki, pustułki, wróbli, nietoperzy, a ponadto pełnią rolę rekwizytu ekologicznego do wypatrywania zdobyczy.

Na terenie Wzgórza Hugona odnaleziono dotychczas 92 gatunki kręgowców - 5 gatunków ryb, 15 gatunków reprezentujących herpetofaunę, 53 gatunki ptaków oraz 19 gatunków ssaków. Spośród nich aż 71 podlega ochronie prawnej a trzy chronione są prawem łowieckim.
Do największych osobliwości faunistycznych należą: traszka grzebieniasta, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha paskówka, rzekotka drzewna oraz zaskroniec zwyczajny, a także krogulec, zimorodek, dzięcioł zielony, trzciniak i derkacz.

Badania przeprowadzone na omawianym obszarze wykazały, ze Górę Hugona charakteryzuje bardzo duże zróżnicowanie siedlisk i niezwykle wysoka bioróżnorodność.